Anne is niet haar echte naam.

Ook mijn kinderen hebben er nog last van. Ze leerden onbewust: ik moet het zelf redden, want mijn moeder heeft het al zo zwaar. Het voelde heel lang alsof het ieder voor zich was in ons huis, in plaats van dat we fijn met zijn drieën samenwoonden. We misten verbinding. Als ik mijn excuses aanbied voor mijn korte lontje destijds, zeggen de kinderen: “Dat is geweest, daar willen we het niet meer over hebben.” Dat vind ik moeilijk. Ik zou meer met hen willen praten over hoe ze het vonden dat ik er niet altijd voor hen was. Zou willen uitleggen dat ik meer van hen had willen genieten.

Inmiddels probeer ik meer een-op-een tijd met hen door te brengen. Maar ze worden steeds ouder en zelfstandiger - mijn oudste is vaak bij haar vriend in plaats van thuis. Dat maakt me weleens verdrietig. Nu heb ik eindelijk ruimte om die leuke moeder te zijn, maar de verloren jaren met hen kan ik nooit meer inhalen.’

‘Jarenlang voelde het alsof het leven stilstond. Nu wil ik vooral dóór met mijn leven, maar dit hele gebeuren zal een lange nasleep hebben. Ik zit met een enorme boosheid vanwege alle onrecht en onmacht. Al die dingen die ik door de stress niet kon doen. Het is echt een rouwproces. Alleen: waarop of op wie moet ik mijn boosheid richten?

Maar een psycholoog is ook maar een mens. Ik heb mijn klachten onderschat en ben er te lang mee doorgelopen. Eind vorig jaar kreeg ik er bovendien de overgang bij, met heftige opvliegers. Dat bleek de druppel. Ik belandde in een burn-out, niks lukte me meer. Ik moest stoppen met werken, had totaal geen energie om iets leuks te doen. De kinderen waren aan het puberen en niet zo begripvol. Ze hadden vaak geen zin meer om te helpen. Dat hadden ze al zo veel moeten doen tijdens mijn hernia.

Ook snapten ze niet dat iemand door de menopauze in de ziektewet kwam. Dat deed pijn: er speelde natuurlijk veel meer dan alleen die overgang, maar ik wilde hen daar niet mee belasten. Ik zocht hulp.

Nu we bijna een jaar verder zijn, voel ik me stukken beter. Helaas werd het jaarcontract van mijn baan niet verlengd. Naast mijn baan was ik gelukkig al vóór mijn burn-out voor mezelf begonnen. Nu ondersteun ik als zelfstandig psycholoog mensen die psychisch last ervaren van de aardbeving. Het is wel spannend als kostwinner, want ik heb nog geen volledige praktijk.’

‘Pas na de verhuizing naar onze nieuwe huis, halverwege 2021, kwam er weer wat rust. In huis was alles precies zoals ik het wilde hebben en ik had een leuke nieuwe baan. Iedereen zei: je zult wel blij zijn met je nieuwe, energiezuinige woning. Toch miste ik mijn oude huis enorm. Zelf had ik nooit voor een nieuwbouwwoning gekozen als ik de keus had gehad.

Het duurde twee jaar voor ik me er een beetje thuis voelde. Daarbij merkte ik in die tijd pas echt hoe moe ik was. Alle stress zat nog in mijn lijf, ik sliep net zo slecht als toen ik in de containerwoning zat. Mijn zenuwstelsel moest tot rust komen, wist ik - als psycholoog weet ik precies hoe het allemaal werkt.

‘In 2019 verhuisden we dan eindelijk met de hele straat naar tijdelijke containerwoningen op een weiland buiten het dorp. Ook dat gaf weer stress. Van tevoren moest ik bedenken wat er naar de opslag kon: wat heb ik nodig, wat kan negen maanden lang opgeslagen? Dat we op het weiland weinig privacy hadden, vond ik heel vervelend. Ons huis bleek extreem gehorig.

Er was ook een slechte internetverbinding, wat lastig was met school en werk. In coronatijd hadden de kinderen online les, terwijl ik voor mijn werk als psycholoog vaak een online groepsgesprek voerde. We zaten met z’n allen in dezelfde ruimte te videobellen, heel onrustig. Bovendien ging de containerwoning bij heftige wind behoorlijk heen en weer, wat voelde als een aardbeving. Daar werd ik ’s nachts wakker van, en dan voelde ik de adrenaline in mijn lijf.

Tot overmaat van ramp kreeg ik een hernia, waardoor ik lichamelijk weinig kon en de kinderen mij met van alles moesten helpen - waar ze uiteraard geen zin in hadden. Intussen moest ik allerlei keuzes maken voor ons nieuwe huis dat werd gebouwd. Daar had ik gewoon geen ruimte voor in m’n hoofd. Ik word gillend gek, dacht ik soms. Alles alleen doen, ik vond het zwaar. ‘s Avonds kon ik niet even van me af praten. Ik miste een partner. En toen wist ik nog niet eens dat die negen maanden tweeënhalf jaar zouden worden.’

Verdrietig

Burn-out

Gillend gek

Na mijn scheiding kon ik met mijn jonge kinderen - inmiddels zijn ze 15 en 19 jaar - in ons huis in Groningen blijven wonen. Dat het een onveilig huis was, wist ik niet. Door de aardbevingen waren er wel wat kleinere scheurtjes in de muren ontstaan, maar die werden weer hersteld. Tot de buurman erachter kwam dat onze woningen onveilig waren door een slechte betonconstructie. Bij een wat heftiger aardbeving zouden ze kunnen instorten.

Heel lang was onduidelijk waarop we ons moesten instellen. Eerst zou de gevel worden versterkt, daarna was er een plan om kooiconstructies om de woningen te bouwen. Uiteindelijk bleek dat we eruit moesten. Onze huizen zouden worden gesloopt en opnieuw opgebouwd. Daar had ik enorme moeite mee. Allereerst omdat we negen maanden in een wisselwoning moesten wonen. Bovendien ging het om het huis waaraan ik gehecht was, mijn kinderen waren er geboren.

De verhuizing naar de wisselwoning werd steeds uitgesteld. Jarenlang stond ik in de wachtstand. Vakanties stelde ik uit omdat ik ervan uitging dat we snel zouden verhuizen. Ik stopte ook met het onderhoud van mijn huis, het werd immers toch afgebroken. Uiteindelijk woonden we in een krot. Een raam viel er spontaan uit omdat het verveloze hout helemaal vermolmd was.’

‘Het ergste vind ik dat ik jarenlang niet de leuke moeder kon zijn die ik wilde zijn. Omdat ik een kort lontje had door alle stress, was ik vaak boos op mijn kinderen. Terwijl ik normaal gesproken helemaal geen bozig persoon ben. Het voelt alsof ik een aantal mooie jaren met hen heb overgeslagen.

Het leven van Anne (48) en haar kinderen draaide lang om de gevolgen van de gaswinning in Groningen. Een onveilig huis, jarenlang wachten op een oplossing en dan belanden in een containerwoning… Stress beheerste al die tijd het gezinsleven.

‘De verloren tijd met mijn kinderen kan ik nooit meer inhalen’