• Zoeken in edities
  • Volledig scherm
  • Online scholing
  • Contactinformatie
  • Deel Augeo magazine met vrienden
  • Magazine doorsturen

Augeo magazine - Over veilig opgroeien

Augeo magazine is hét online tijdschrift over veilig opgroeien. Via opiniërende bijdragen, ervaringsverhalen, interviews en columns stimuleren we de discussie over en maatschappelijke betrokkenheid bij kindermishandeling. Uitgever:  Augeo.

Augeo Actueel - Praten met kinderen

Augeo Actueel - Praten met kinderen

  • AM- Over veilig opgroeien - Nr. 4 2016

    AM- Over veilig opgroeien - Nr. 4 2016

  • Augeo Actueel - Meldcode kindermishandeling

    Augeo Actueel - Meldcode kindermishandeling

  • AM- Over veilig opgroeien - Nr. 3 2016

    AM- Over veilig opgroeien - Nr. 3 2016

  • Kindermishandeling samen aanpakken

    Kindermishandeling samen aanpakken

  • Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 2 2016

    Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 2 2016

  • Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 1 2016

    Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 1 2016

  • De meldcode aanpassen: kans of risico?

    De meldcode aanpassen: kans of risico?

  • Jaaroverzicht 2015

    Jaaroverzicht 2015

  • Pleegzorg: samen in verscheidenheid

    Pleegzorg: samen in verscheidenheid

  • De kindcheck voor medici - Signalen van ouders

    De kindcheck voor medici - Signalen van ouders

  • Meer aandacht voor jongens en mannen ISPCAN

    Meer aandacht voor jongens en mannen ISPCAN

  • Pleegzorg: thuis in een ander gezin - Gasthoofdredactie: pleegzorgtijdschrift

    Pleegzorg: thuis in een ander gezin - Gasthoofdredactie: pleegzorgtijdschrift

  • Seksueel geweld tegen kinderen, gasthoofdredacteur Corinne Dettmeijer Nationaal Rapporteur

    Seksueel geweld tegen kinderen, gasthoofdredacteur Corinne Dettmeijer Nationaal Rapporteur

  • Jongerentaskforce: onderzoek in jeugdhulp over veiligheid

    Jongerentaskforce: onderzoek in jeugdhulp over veiligheid

  • Veilig opgroeien: thuis en op school, primair onderwijs

    Veilig opgroeien: thuis en op school, primair onderwijs

  • Veilig opgroeien: thuis en op school, voorgezet onderwijs

    Veilig opgroeien: thuis en op school, voorgezet onderwijs

  • Kindermishandeling stoppen: de rol van gemeenten

    Kindermishandeling stoppen: de rol van gemeenten

  • Jaaroverzicht

    Jaaroverzicht

  • Kinderrechten

    Kinderrechten

  • Onderwijs

    Onderwijs

  • Inzicht in ouderschap

    Inzicht in ouderschap

  • Gezondheidszorg

    Gezondheidszorg

  • Kinderopvang

    Kinderopvang

  • KindCheck juni 2014

    KindCheck juni 2014

  • TKM gemeenten april 2014

    TKM gemeenten april 2014

  • TKM: gezondheidszorg en kindermishandeling

    TKM: gezondheidszorg en kindermishandeling

  • TKM-onderwijs - januari 2014

    TKM-onderwijs - januari 2014

  • TKM-Jaaroverzicht 2013

    TKM-Jaaroverzicht 2013

  • TKM-Huwelijksdwang

    TKM-Huwelijksdwang

  • TKM-Professionalisering

    TKM-Professionalisering

  • TKM-Meldcode

    TKM-Meldcode

  • TKM-Herstel na trauma

    TKM-Herstel na trauma

  • TKM-onderwijs: Meldcode en hulp

    TKM-onderwijs: Meldcode en hulp

  • TKM-special: kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de jeugdzorg

    TKM-special: kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de jeugdzorg

  • TKM-onderwijs: Communiceren

    TKM-onderwijs: Communiceren

  • TKM-onderwijs: vormen en gevolgen van kindermishandeling

    TKM-onderwijs: vormen en gevolgen van kindermishandeling

  • TKM Armoede februari 2013

    TKM Armoede februari 2013

  • Verwaarlozing TKM december 2012

    Verwaarlozing TKM december 2012

  • Seksueel misbruik

    Seksueel misbruik

  • Special Commissie Samson

    Special Commissie Samson

  • TKM special Prinsjesdag 2012

    TKM special Prinsjesdag 2012

  • TKM special: verkiezingen 2012

    TKM special: verkiezingen 2012

  • Juni Tijdschrift Kindermishandeling

    Juni Tijdschrift Kindermishandeling

  • April 2012 Tijdschrift Kindermishandeling

    April 2012 Tijdschrift Kindermishandeling

  • Gedrukte uitgave - nr 4 2011 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 4 2011 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 3 2011 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 3 2011 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 2 2011 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 2 2011 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 1 2011 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 1 2011 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 4 2010 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 4 2010 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 3 2010 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 3 2010 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 2 2010 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 2 2010 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 1 2010 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 1 2010 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 4 2009 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 4 2009 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 3 2009 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 3 2009 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 2 2009 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 2 2009 (pdf)

  • Gedrukte uitgave - nr 1 2009 (pdf)

    Gedrukte uitgave - nr 1 2009 (pdf)

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

DOWNLOAD PDF

OVERZICHT

REACTIES

REAGEER OP DIT ARTIKEL

SCENARIOTEAM SEKSUEEL GEWELD: HOE EERDER DE ACTIE, HOE BETER

Casus 1 - Code rood: seksuele uitbuiting van een meisje van 17

 

Seksfeesten

Een meisje van 17 komt al een paar maanden nauwelijks thuis. De relatie met haar ouders is niet goed. Ze vertelt hun dat ze bij vriendinnen logeert. Van een anonieme bron hoort de vader dat zijn dochter onder invloed van GHB door een oudere man wordt meegenomen naar hotels om daar seks te hebben met verschillende mannen. Ook neemt ze deel aan seksfeesten. Vader waarschuwt de politie die meteen contact zoekt met procesregisseur Marga van Beek. Als er voor die middag niet al een overleg van het Scenarioteam op de agenda had gestaan, had ze er met spoed eentje belegd.

 

In behandeling

Tijdens het overleg belt de vader dat hij zijn dochter kort heeft gesproken en met haar heeft afgesproken voor een kop koffie. Het Scenarioteam besluit dat de politie meegaat. Die neemt het meisje vervolgens mee naar het bureau, waar geheel volgens plan Bureau Jeugdzorg (BJZ) besluit dat het meisje met onmiddellijke ingang gesloten wordt geplaatst. Het meisje kickt succesvol af en start een behandeling.

 

Strafdossier

Na een half jaar neemt van Beek contact op met de gezinsvoogd. Het meisje is onlangs 18 geworden waardoor de hulpverlening van BJZ wordt afgerond. Ze woont weer bij haar ouders, is clean en heeft plannen om een studie op te pakken. Verdere hulp wil ze op dit moment niet, maar Van Beek is er zeker van dat het meisje weet waar ze naartoe moet als ze verder geholpen wil worden. Ook wil ze nog geen aangifte doen tegen de oudere man onder wiens invloed ze verkeerde. Ze wil rust.

 

Met de behandelinstelling spreekt Van Beek af dat ze nog af en toe contact opneemt met het meisje. De afdeling Mensenhandel van de politie is bezig om een strafdossier op te bouwen tegen de dader. De rol van het Scenarioteam is daarmee ten einde.

Casus 2 - Code oranje: seksueel misbruik van een meisje (5) door een jongen (12)

 

Wat heeft zich afgespeeld?

Mogelijk slachtoffer en pleger wonen met hun moeders in een begeleid wonen-project. Beide moeders zijn als kind seksueel misbruikt, verstandelijk beperkt en hebben psychische problemen. Als het 5-jarige meisje met haar broek op de enkels een gang uit komt, gevolgd door de 12-jarige jongen die zichtbaar een erectie heeft, slaan de hulpverleners van de woongroep alarm bij de betrokken gezinsvoogden. De hulpverleners en gezinsvoogd verwachten dat de moeders erg emotioneel zullen reageren, wat mogelijk leidt tot een onveilige situatie voor de hele woonvoorziening. De moeders worden daarom niet meteen op de hoogte gebracht van wat zich heeft afgespeeld.

 

Scenario uitwerken

Het Scenarioteam dat door de hulpverleners in de woongroep is ingeschakeld, besluit dat meisje en jongen en beide moeders tegelijkertijd moeten worden gesproken. Hierdoor kan zonder al te veel beïnvloeding worden achterhaald wat er is gebeurd. Politie geeft aan dat wanneer er eventueel een aangifte volgt, de taxatiegesprekken mogen worden gebruikt als verklaringen. Advies aan de woonvoorziening is om op voorhand crisisplekken te regelen, voor als de situatie uit de hand loopt. Procesregisseur Marga van Beek werkt dit scenario nauwgezet uit met de betrokken hulpverleners. De kinderen worden gehoord door gedragswetenschappers die gespecialiseerd zijn in taxatiegesprekken, de moeders door de locatieleiders en begeleidsters.

 

Seksuele ontwikkeling

Uit de gesprekken met de kinderen komt geen seksueel misbruik naar voren. Zoals verwacht reageren de moeders zeer emotioneel. Omdat de moeder van het meisje extreem reageert en niet in staat is om steun te bieden aan haar kinderen, gaan het meisje en haar broertje volgens plan een weekend naar een pleeggezin. Vervolgens krijgt het gezin van het meisje een vervangende woning aangeboden. Hoewel zich niets ernstigs heeft voorgedaan, wordt in de hulpverlening van beide kinderen specifieke aandacht besteedt aan seksuele ontwikkeling. De moeder van het meisje krijgt hulp voor verwerking van haar eigen seksueel misbruik-trauma.

 

Uit huis geplaatst

Een half jaar later gaat het redelijk met het gezin van het meisje. De jongen is uit huis geplaatst wegens onvoldoende pedagogische vermogens van zijn moeder. Hulp aan alle betrokkenen wordt voortgezet. De procesregisseur heeft tot zes maanden na de gebeurtenis overleg gevoerd met beide gezinsvoogden en de woonvoorziening. Omdat de hulpverlening goed loopt, wordt de procesregie beëindigd.

Casus 3 - Code geel: grooming

 

Chatten

Ouders melden bij de politie dat hun 14-jarige zoon al twee jaar geregeld via internet met een meisje chat dat hij verder niet kent. Als hij zegt dat hij geen contact meer met haar wil, komt haar ‘oom’ online. Er ontstaat een leuk contact tussen de twee, maar als de man plotseling op de voetbalclub van de jongen verschijnt, krijgt de jongen argwaan. Hij waarschuwt zijn ouders, die de politie bellen.

 

Na politieonderzoek blijkt dat de ‘oom’ dezelfde persoon is als ‘het meisje’ met wie de jongen al die tijd heeft gechat; om het vertrouwen van de jongen te winnen deed hij zich eerst als meisje voor.

 

Veiligheidsplan

Het gezin van de jongen is bij geen enkele instantie bekend, de ouders zijn erg geschrokken, maar reageren adequaat op hun zoon. De politie brengt de zaak in bij het Scenarioteam. Het team schat in dat de jongen in een veilige en stabiele omgeving opgroeit. Zoals in het Scenarioteam is afgesproken, zorgt het Centrum voor Jeugd en Gezin voor ondersteuning en een veiligheidsplan. Slachtofferhulp Nederland regelt juridische ondersteuning en de politie start het strafrechtelijk onderzoek.

 

Mediawijsheid

Als procesregisseur Marga van Beek na een half jaar contact met het gezin zoekt, is de rust wedergekeerd. De jongen heeft een weerbaarheidstraining gevolgd en samen met de ouders is aandacht besteed aan mediawijsheid. De strafzaak loopt nog. Deze maakt onderdeel uit van een grootscheeps onderzoek in een andere regio, waarvoor de man inmiddels in voorlopige hechtenis zit. De interventie van het Scenarioteam is ten einde.

CASUS

CODE ROOD

Seksuele uitbuiting van een meisje van 17

CASUS

CODE ORANJE

Seksueel misbruik van een meisje (5) door een jongen (12)

CASUS

CODE GEEL

Grooming

Marga van Beek, procesregisseur en voorzitter van de twee Scenarioteams

AUTEUR: DEBORAH LIGTENBERG

Scenarioteam Seksueel Geweld: hoe eerder de actie, hoe beter

Veel slachtoffers van seksueel geweld vertellen uit schaamte, angst of loyaliteit niet of pas laat wat hen is overkomen. Aangifte doen is een zwaar en langdurig traject en de kans dat een zaak voor de rechter komt is gering. Zo blijft seksueel geweld vaak onzichtbaar. Daarom is gekozen voor een multidisciplinaire aanpak, zoals in West- en Midden-Brabant waar Scenarioteams Seksueel Geweld actief zijn.

Snel en doelgericht handelen

De Scenarioteams Seksueel Geweld zijn opgericht om seksueel geweld te stoppen en herhaling te voorkomen. Het slachtoffer kan dan veilig, liefst in de eigen omgeving, de draad weer oppakken.

Een Scenarioteam is een platform van experts: vertegenwoordigers van de zedenpolitie, Bureau Jeugdzorg, Slachtofferhulp Nederland, stichting MEE, maatschappelijk werk, GGZ en in regio Bergen op Zoom ook het Centrum Jeugd en Gezin.

 

Marga van Beek, procesregisseur en voorzitter van de twee Scenarioteams: ‘Waar deze instanties voorheen hun eigen acties ondernamen - en nogal eens langs elkaar heen werkten - kunnen we nu snel en doelgericht handelen en elkaars deskundigheid benutten.’

 

Met elkaar bespreken en beoordelen de teamleden de meldingen van (mogelijk) seksueel geweld tegen kinderen en verstandelijk beperkte volwassenen. Mensen met een verstandelijke beperking zijn net als kinderen extra kwetsbaar als het gaat om seksueel geweld. Vervolgens maakt het Scenarioteam een integraal scenario op het gebied van strafrecht en zorg voor alle betrokkenen: slachtoffer(s), pleger en hun familie. Hiermee gaan professionals van deelnemende instellingen zo snel mogelijk aan de slag gaan. Meldingen van loverboyproblematiek worden ook in het Scenarioteam behandeld. Ook als het slachtoffer ouder is dan 18 jaar.

 

Alle informatie bij elkaar

In het eerste jaar van het bestaan behandelden de twee Brabantse teams 240 gevallen van seksueel geweld. ‘Ongeveer 95 procent van de meldingen komt binnen via de politie’, vertelt Van Beek. ‘De overige meldingen bereiken ons via de andere deelnemers aan het Scenarioteam.’

 

Eens in de veertien dagen komen de teamleden bijeen. ‘Elke deelnemer bekijkt of een slachtoffer, een familie of een (vermoedelijke) pleger al bij de eigen organisatie bekend is. Vervolgens leggen we alle informatie bij elkaar. Wat is de aard en de ernst van de situatie? Wat zijn de beschermende en wat de risicofactoren? Daarna maken we een plan van aanpak: wie doet wat in welke volgorde? Dat laatste voorkomt dat acties elkaar doorkruisen. Is een slachtoffer bijvoorbeeld al uitgebreid en op detail door een hulpverlener of ouder bevraagd over het misbruik, dan is er voor justitie sprake van een beïnvloed verhaal. Dat zou ‘einde strafzaak’ betekenen, wat we natuurlijk willen voorkomen.’

 

Hoe nijpend is de situatie?

De ernst van een melding wordt aangeduid met kleurcodes. Rood betekent acuut gevaar. Daarvan is bijvoorbeeld sprake bij seksuele uitbuiting, zie casus 1 over de seksuele uitbuiting van een 17-jarig meisje. Nog diezelfde dag moet worden ingegrepen. Bij oranje is sprake van een behoorlijk bedreigende situatie, zie bijvoorbeeld casus 2, over seksueel misbruik gepleegd door een minderjarige. Binnen een paar dagen moet dan actie worden ondernomen. Code geel wil zeggen dat het risico niet zo groot is en actie niet dringend nodig, zie bijvoorbeeld casus 3 over grooming.

 

Van Beek: ‘Bij rood ben ik als procesregisseur zelf direct betrokken, bij oranje check ik na twee weken hoe het gaat en of er nog iets nodig is en bij geel doe ik dat na zes weken. Daarnaast controleer ik in alle gevallen na een half jaar nog eens hoe alles loopt en of er aanvullende ondersteuning nodig is.’

 

Samenwerken in goed vertrouwen

Na twee jaar zijn de deelnemers van de Scenarioteams goed op elkaar ingespeeld en wordt er effectiever gewerkt. Zo delen de leden alleen die informatie met elkaar, die van belang is om tot een goede inschatting en een integraal plan van aanpak te komen. Voor sturing, maar ook om in goed vertrouwen te kunnen samenwerken, is procesregie onmisbaar gebleken. Daarnaast is er één duidelijk aanspreekpunt bij politie, van belang voor verdere informatieverstrekking over het strafrechtelijk vervolg.

 

Een eerste evaluatie

Een evaluatieonderzoek uit 2014 laat zien dat de aanpak van de Scenarioteams succes heeft: in nagenoeg alle gevallen was het misbruik gestopt. Na een half jaar werd 35 procent van de situaties als geheel veilig beoordeeld, er was geen risico voor herhaling. 60 procent gold als nog enigszins onveilig, omdat hulp voor de pleger nog niet kon starten vanwege een lopende strafzaak of omdat puberslachtoffers absoluut niet meer over het gebeurde wilden praten.

 

De meeste interventies waren gericht op onderzoek, hulpaanbod aan slachtoffer, pleger en/of gezin en strafrecht. Een strafrechttraject volgde in 95 procent van de aangiftes. Ten tijde van het evaluatieonderzoek was nog weinig bekend over veroordelingen.

 

De gemiddelde leeftijd van een slachtoffer was 13 jaar, die van de verdachten 29 jaar. Aanranding en verkrachting komen het meest voor. Daarnaast stijgt het aantal gevallen waarbij seksueel getinte foto’s of berichten ongewenst verspreid worden (sexting).

 

Snel een veiligheidsplan

Voor gezinnen waar de veiligheid van een kind problematisch is, richten de Scenarioteams zich komend jaar nog meer op maatwerk en het zo vroeg mogelijk opstellen van een veiligheidsplan. Daarvoor maken zij gebruik van de oplossingsgerichte Signs of Safety-benadering, waarbij het streven is om het kind (weer) veilig te laten opgroeien in het gezin, in samenspraak tussen de betrokken cliënten en professionals. Hoe eerder de actie, hoe beter, is het devies.

FOTO: IRMA VAN RIJSWIJK

ACHTERGROND

  • MENU
  • Taal
  • 11 - 14
  • DELEN

  • AANMELDEN

  • CONTACT

Overzicht edities

Augeo Actueel - Praten met kinderen

AM- Over veilig opgroeien - Nr. 4 2016

Augeo Actueel - Meldcode kindermishandeling

AM- Over veilig opgroeien - Nr. 3 2016

Kindermishandeling samen aanpakken

Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 2 2016

Augeo Magazine - Over veilig opgroeien - Nr. 1 2016

De meldcode aanpassen: kans of risico?

Jaaroverzicht 2015

Pleegzorg: samen in verscheidenheid

De kindcheck voor medici - Signalen van ouders

Meer aandacht voor jongens en mannen ISPCAN

Pleegzorg: thuis in een ander gezin - Gasthoofdredactie: pleegzorgtijdschrift

Seksueel geweld tegen kinderen, gasthoofdredacteur Corinne Dettmeijer Nationaal Rapporteur

Jongerentaskforce: onderzoek in jeugdhulp over veiligheid

Veilig opgroeien: thuis en op school, primair onderwijs

Veilig opgroeien: thuis en op school, voorgezet onderwijs

Kindermishandeling stoppen: de rol van gemeenten

Jaaroverzicht

Kinderrechten

Onderwijs

Inzicht in ouderschap

Gezondheidszorg

Kinderopvang

KindCheck juni 2014

TKM gemeenten april 2014

TKM: gezondheidszorg en kindermishandeling

TKM-onderwijs - januari 2014

TKM-Jaaroverzicht 2013

TKM-Huwelijksdwang

TKM-Professionalisering

TKM-Meldcode

TKM-Herstel na trauma

TKM-onderwijs: Meldcode en hulp

TKM-special: kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de jeugdzorg

TKM-onderwijs: Communiceren

TKM-onderwijs: vormen en gevolgen van kindermishandeling

TKM Armoede februari 2013

Verwaarlozing TKM december 2012

Seksueel misbruik

Special Commissie Samson

TKM special Prinsjesdag 2012

TKM special: verkiezingen 2012

Juni Tijdschrift Kindermishandeling

April 2012 Tijdschrift Kindermishandeling

Gedrukte uitgave - nr 4 2011 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 3 2011 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 2 2011 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 1 2011 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 4 2010 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 3 2010 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 2 2010 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 1 2010 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 4 2009 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 3 2009 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 2 2009 (pdf)

Gedrukte uitgave - nr 1 2009 (pdf)