Augeo magazine - Over veilig opgroeien

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport was een van de eerste ministeries ooit die een app ontwikkelde. En wel over de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

De app toont je overzichtelijk uit welke vijf stappen de meldcode bestaat en wat je moet doen. Je krijgt vooral praktische informatie, of zoals in een recensie te lezen is: “Tuurlijk, het gehele document is veel uitgebreider. Maar deze app kan je net even het duwtje in de rug geven om de juiste stappen te doorlopen.” Ook biedt de app je contactinformatie van het AMK en SHG in je regio.

Download

Meldcode-app voor de iPhone of iPad .

En de

Meldcode-app voor Android .

De Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling die per 1 juli in gaat. In deze wettelijke meldcode staan diverse stappen die je moet nemen als je een vermoeden hebt van kindermishandeling.

Deze stappen die je moet zetten volgens de meldcode, zijn afhankelijk van je functie. Een intern begeleider heeft bijvoorbeeld andere verantwoordelijkheden dan de leerkracht. Om dit inzichtelijk te maken heeft een aantal gemeenten en instellingen digitale handelingsprotocollen kindermishandeling en huiselijk geweld laten maken waarin zichtbaar is welke stappen bij de diverse functies horen.

Je vindt alle protocollen op www.handelingsprotocollen.nl . Op deze site vindt je ook veel achtergrondinformatie. Variërend van tips en adviezen over gespreksvoering met kinderen, met ouders (wel of niet gescheiden, met een andere culturele achtergrond, wel of niet openstaand voor hulp, etc) tot signalenlijsten van verschillende vormen van kindermishandeling of hoe je met collega’s kunt overleggen.

Handelingsprotocol.nl wordt actueel gehouden door onafhankelijke experts op het gebied van preventie en aanpak kindermishandeling. De protocollen zijn ontwikkeld met behulp van professionals zelf.

Op maat gemaakt

De protocollen kunnen desgewenst op maat gemaakt worden voor bijvoorbeeld een regionaal of bovenschools samenwerkingsverband. Dit houdt in dat het digitaal protocol kan worden aangevuld met de eigen sociale kaart en regionale afspraken tussen samenwerkende instellingen.

Zie voor meer info: www.handelingsprotocol.nl

Als kinderen mishandeld, verwaarloosd of misbruikt , kunnen ze signalen uitzenden. Het gebruik van een signalenlijst kan uitkomst bieden of er nu echt iets aan de hand is of niet. Op www.handelingsprotocol.nl vind je diverse signalenlijsten.

Hoe meer signalen van deze lijsten een kind te zien geeft, hoe groter de kans is dat er sprake zou kunnen zijn van kindermishandeling. Het is echter nooit de bedoeling om aan de hand van een signalenlijst het ‘bewijs’ te leveren van de mishandeling. Het is wel mogelijk om een vermoeden van mishandeling of misbruik beter te onderbouwen naarmate er meer signalen uit deze lijst geconstateerd worden. Een goed beargumenteerd vermoeden is voldoende om in actie te komen.

Bij een zogenoemd ‘niet-pluis-gevoel’ kan een signalenlijst helpen om te komen tot concrete observaties. In het proces van signaleren is het van belang om zo feitelijk mogelijk te omschrijven welke signalen door de leerkracht zijn opgevangen en om welke specifieke situaties het gaat waar hij of zij zorgen over heeft.

Signaleren gaat dus verder dan algemene indrukken als ‘Het kind zit niet lekker in zijn vel’. Dat is te vaag. Het gaat erom het feitelijk waargenomen gedrag van het kind of andere concrete observaties weer te geven. Dus bijvoorbeeld: ‘Het kind komt iedere dag naar school zonder lunchpakket.’ Of: ‘Het kind wil niet aangeraakt worden en reageert schrikachtig op iedere vorm van fysiek contact.’

Houdt er altijd rekening mee dat de waargenomen signalen (lang) niet altijd op kindermishandeling hoeven te wijzen. Een kind kan blauwe plekken hebben als gevolg van een ziekte. Of een kind kan gedrag vertonen dat het gevolg is van iets anders dan kindermishandeling of seksueel misbruik. Voorzichtigheid is geboden. Neem daarom vooral ook eens ene collega in vertrouwen. Dat werkt vaak heel verhelderend.

Kinderen kunnen thuis op vele manieren in de knel zitten. Dat kan je soms terugzien in de klas. Blauwe plekken, schuw gedrag maar evenzeer nooit brood mee, of weer geen gymkleren. Allemaal signalen waar je zorgvuldig mee moet omspringen.

Om dit te vergemakkelijken heeft Augeo Academy The Next Page, voor leraren, intern begeleiders, schoolmaatschappelijkwerkers en schoolleiders in het primair en speciaal onderwijs een online Meldcode-scholingspakket samengesteld.

Met 2 uur online scholing leer hoe je kunt zien of een kind thuis mogelijk wordt verwaarloosd, misbruikt of mishandeld, hoe je daarover met ouders praat en hoe je werkt volgens de Meldcode. Je oefent praktijksituaties met videocasuïsties.

Je leert op het moment dat het jou uitkomt: de cursuslicenties zijn een jaar lang geldig. Daarnaast krijgt ieder teamlid een gratis abonnement op online Tijdschrift Kindermishandeling (TKM). Boordevol achtergronden en praktische tips over de aanpak van kindermishandeling.

Je hele team al vanaf € 250,- Meldcodeproof:

- in 2 uur online leren

- waar en wanneer je wilt

- praktijksituaties oefenen

- mét certificaat

Met dit online Meldcodepakket voldoe je aan de norm van de Wet Meldcode. De wet verplicht scholen te werken volgens een meldcode en de kennis en kunde van onderwijsprofessionals op peil te brengen én te houden.

Kijk op www.onderwijsenkindermishandeling.nl voor het volledige Meldcodescholingsaanbod of neem direct contact op met Augeo Academy The Next Page: info@augeo-foundation.nl of 0343-53 60 40.

Safe You Safe Me

Het Meldcode+pakket van Safe You Safe Me wordt aangeboden door VeiligheidNL Bovenop de online cursus van Augeo Academy The Next Page én een gratis TKM-abonnement krijgen scholen persoonlijk advies over de invoering van de Wet Meldcode door een gecertificeerde begeleider.

Scholen ontvangen in aansluiting daarop handige checklists en hulpmiddelen om de meldcode levend te houden binnen de school. Bovendien wordt met de gecertificeerde begeleider een ouderbijeenkomst verzorgd over het stellen van grenzen in de opvoeding, om zo een veilig schoolklimaat te stimuleren waarin kinderen, ouders en leerkrachten open met elkaar praten over opvoeden. Het Meldcode+pakket kost € 385,- (excl BTW).

Meer informatie: safeyousafeme.veiligheid.nl

Het AMK Haaglanden ontwikkelde in 2011 een eigen werkwijze om de meldingen op pakken die voortkomen uit de Kindcheck. In deze werkwijze staat centraal het streven om zo snel mogelijk na de melding in gesprek te gaan met alle gezinsleden. Vijf vragen aan Paul Baeten, manager AMK-Haaglanden.

Wat is de SEH-poli?

‘De SEH-poli is een snelle multidisciplinaire reactie op de meldingen die het AMK binnenkrijgt vanuit de Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen. Binnen enkele dagen na de melding worden ouders telefonisch benaderd met de vraag of zij samen met hun kinderen naar het AMK willen komen. Bij binnenkomst staat een team van professionals klaar om gelijktijdig alle gezinsleden te spreken. Een vertrouwensarts en maatschappelijk werker praten met de ouders en gelijktijdig voert een orthopedagoog een gesprek met het kind of met de kinderen die zes jaar of ouder zijn.

Na deze eerste gespreksronde overleggen de medewerkers over wat zij gehoord hebben van de verschillende gezinsleden en maken een plan over wat er moet gebeuren. Vervolgens spreken medewerkers opnieuw met de ouders en maken ze afspraken over de volgende stappen. Alle medewerkers zijn getraind in het werken met Signs of Safety en het maken van plannen zal steeds vaker samen met de ouders gedaan worden.’

Waarom is de SEH-poli opgericht?

‘De poli is opgericht omdat we verwachtten met deze aanpak in korte tijd duidelijk te krijgen wat er aan de hand is in deze gezinnen én dat we snel afspraken kunnen maken over wat er verder moet gebeuren. Voor ouders is het prettig om snel te weten wat hen verder te wachten staat. De aanleiding tot de melding bij het AMK is concreet: als patiënt ben je bij de SEH geweest omdat je letsel hebt opgelopen als gevolg van geweld, je hebt een suïcidepoging gedaan of hebt buitensporig veel alcohol of drugs gebruikt. Zo’n concrete aanleiding maakt dat het gesprek heel gericht gevoerd kan worden en dat je het van daaruit over eventueel onderliggende problemen kunt hebben.’

Wat zijn de voordelen van de SEH-poli?

‘Omdat we gezinnen telefonisch uitnodigen, binnen een paar dagen nadat ze bij de SEH zijn geweest, ligt het allemaal nog vers in het geheugen. De korte reactietijd en een goede motiveringstechniek in het telefoongesprek zorgen er voor dat de meeste ouders al komen als we hen de eerste keer uitnodigen. In dat eerste gesprek verzamelen we veel informatie. Als er geen reden is tot zorg over de kinderen, kunnen we zo’n onderzoek soms al binnen een week afsluiten. In de overgrote meerderheid van de gevallen zitten de kinderen wél in de knel. Ook dan kunnen we na het eerste gesprek al aangeven welke kant het waarschijnlijk op zal gaan. Snelheid en klantvriendelijkheid zijn belangrijke voordelen.’

Wat vinden ouders van de SEH-poli?

‘De tevredenheid van ouders hebben we nog niet systematisch in kaart gebracht. Medewerkers merken wel op dat ouders in veel gevallen begrip hebben voor het feit dat de SEH gemeld heeft bij het AMK. En medewerkers ervaren vaak minder weerstand bij ouders. Snelheid is natuurlijk een belangrijk aspect van klantvriendelijkheid.’

Wat vinden AMK-medewerkers van de SEH-poli?

‘Medewerkers zijn enthousiast. Als zij met drie of vier collega’s gelijktijdig met de verschillende gezinsleden in gesprek zijn, daar met elkaar overleg over hebben, dan geeft dat een teamgevoel. Het geeft kracht om samen de verantwoordelijkheid te dragen voor een goede aanpak van de problemen in een gezin. Als je gezinnen laat zien dat je hun problemen ernstig en urgent vindt en je kunt een tempo maken dat daarbij past, wordt het makkelijker de aansluiting met het gezin te maken. In Den Haag nemen de samenwerkende ketenpartners rond huiselijk geweld en kindermishandeling deze werkwijze over in de Veilig Verder Teams. Wij verwachten hiermee een doorbraak naar een betere reactie op de meldingen van huiselijk geweld die we van de politie binnenkrijgen.’

Bij het aannemen van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is via een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) een nieuw en verplicht element toegevoegd: namelijk de kindcheck.

De kindcheck vraagt van professionals om in contacten met volwassen cliënten ook te denken aan mogelijke ernstige schade die bij kinderen kan ontstaan door de situatie waarin de ouder of opvoeder zich bevindt. Zij zullen met name in (crisis)situaties van huiselijk geweld, ernstige depressies en verslavingen, moeten navragen of de patiënt kinderen heeft en vervolgens volgens de Wet Meldcode afwegen of de veiligheid van het kind kan worden vastgesteld.

De kindcheck is vooral gericht op professionals die contacten hebben met volwassen cliënten en die, omdat deze contacten niet gaan over opvoeden of ouderschap, vaak niet weten of de cliënt kinderen heeft. Dit betreft bijvoorbeeld medewerkers in de Geestelijke Gezondheidszorg voor volwassenen en in de verslavingszorg, maar ook ziekenhuispersoneel, tandartsen, huisartsen, thuiszorgmedewerkers en docenten in het volwassenenonderwijs.

De kindcheck is veelal nog onbekend en behoeft nadere uitwerking. In opdracht van het ministerie van VWS coördineert Augeo Foundation de totstandkoming van handreikingen en online leermaterialen ten behoeve van de kindcheck en werkt hiervoor nauw samen met kennisinstituten en brancheorganisaties. Op het symposium “Meldcode van Kracht!”op 15 oktober 2013 worden de eerste conceptmaterialen gepresenteerd.

Het maatschappelijk belang van een ‘kindcheck' is groot: volgens de nationale prevalentiestudie worden jaarlijks 118.000 kinderen mishandeld, verwaarloosd of misbruikt. Er is sprake van ondersignalering door professionals: amper de helft van deze 118.000 kinderen komt in beeld bij de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling.

Gemiddeld zijn kinderen al een jaar mishandeld voordat zij gemeld worden. Tot wel 40% van de mishandelde kinderen heeft een ouder heeft met verslavingsproblematiek of GGZ-problematiek. Verslaving is de meest voorkomende en meest overtuigende factor die geassocieerd is met fysieke mishandeling en verwaarlozing en verdrievoudigt het risico op kindermishandeling.

De kans op kindermishandeling en verwaarlozing is 3,5 keer zo groot bij ouders met een depressie, dan bij ouders zonder depressie. Zodoende is het van groot maatschappelijk belang dat met name in situaties van huiselijk geweld, depressie en verslaving, wordt gevraagd of de patiënt kinderen heeft en vervolgens wordt afgewogen of de veiligheid van het kind kan worden vastgesteld.

Voor een ieder die geïnteresseerd is in de ACE-Study en alles wat daaraan verwant is, is er de ‘Ace’s too high’-community . Hier vind je alle onderzoeken over ACE's, kun je je eigen ACE-score berekenen, lees je over wat dat betekent en vind je de oorspronkelijke onderzoeksresultaten.

Daarnaast is er een link naar ‘The ACE Connection’ . Dat is een sociaal netwerk, waar je lid van kunt worden. Leden van over de hele wereld delen hier informatie met elkaar over ACE-gerelateerde onderzoeken, initiatieven, video’s, en presentaties. Ook is er een forum, kunnen leden met elkaar chatten en kan je je opgeven voor een nieuwsbrief.

Kinderboek over partnergeweld:

‘Niemand mag het weten’

De volgende dag, woensdag, haalt Amber Hangoor weer uit zijn hok, meteen als ze uit school komt. Ze neemt hem mee naar haar kamer, tilt zijn hangende oor op en begint erin te praten. ‘Lief konijntje’, fluistert ze. ‘Ik moet je wat vertellen. Gisteravond is er iets heel ergs gebeurd. Papa en mama hadden weer ruzie. Ik werd wakker van de herrie en heb alles gehoord, bovenaan de trap. Ze zeiden hele lelijke dingen tegen elkaar. Het waren zulke erge woorden dat ik ze niet aan je durf te vertellen. En toen werd papa héél boos. En toen hoorde ik een raar geluid, een soort bonk. En toen begon mama te huilen. En vanochtend had ze een blauw oog. Ze zei dat ze van de trap gevallen was, maar ik geloof er niks van. Ik denk dat papa haar een klap gegeven heeft.’

Net als alle ouders hebben de ouders van Amber wel eens ruzie. De narigheid begint echter pas goed als Amber een konijntje wil. Dan schreeuwen ze niet meer alleen tegen elkaar, maar gaat het servies ook aan diggelen en slaat Ambers’ vader haar moeder.

Haar ouders denken dat Amber en haar jongere broertje Sven niets merken, maar die horen het als ze op hun kamer zijn en zien de volgende dag dat hun moeder een blauw oog heeft.

Amber praat er in eerste instantie met niemand over, behalve met haar konijn Hangoor, dat er toch gekomen is. Als het geweld erger wordt, belt Amber de Kindertelefoon. Dat geeft haar de moed om twee mensen die ze vertrouwt te vertellen wat er thuis aan de hand is. Maar dan wordt, tijdens een vreselijke ruzie, ineens van buitenaf ingegrepen. Niemand mag het weten van Trudy Harten is een aangrijpend en bij vlagen spannend boek voor kinderen vanaf 9 jaar. Het verhaal laat zien wat geweld tussen ouders met kinderen doet.

Zo ontstaat een realistisch beeld van de manier waarop een kind verstrikt kan raken tussen de wens dat alles weer ‘normaal’ wordt en de angst over het ‘abnormale’ te praten. Het boek bevat daarnaast voor kinderen belangrijke informatie over geweld tussen ouders.

Bekijk hier de inhoudsopgave van het boek.

Edith Geurts

Trudy van Harten

Niemand mag het weten

Uitgeverij SWP

ISBN: 978 90 8560 577 5

100 pagina's

Gebonden

Prijs: € 12.90

Online bestellen via Niño boeken, voor kinderen.