Augeo magazine - Over veilig opgroeien

‘Negen maanden was ik toen ik bij mijn adoptieouders terechtkwam. Ik was een heel dik propje en mijn moeder verbaasde zich daarover, want ik wilde niet eten. De eerste maanden was ze wanhopig bezig om er iets in te krijgen. Aan tafel zat ik heel stil. Ik ademde heel licht. Alleen mijn ogen bewogen. Zo zat ik de hele dag om me heen te kijken. Alsof ik wilde snappen hoe het leven in elkaar zat. Mijn ouders zagen me puzzelen: hoe zit dit, waar ben ik, hoe kan dat? Zo sta ik nog steeds in het leven.

Als ik terugkijk naar mezelf als klein kindje, besef ik hoeveel geluk ik heb gehad. Ik kwam bij lieve ouders terecht die open over mijn afkomst waren. Ik kon zijn wie ik was.’

Onrust

‘Mijn Nederlandse ouders, die destijds in Canada woonden, hadden twee biologische kinderen, maar ruimte genoeg in hun hart voor twee adoptiekinderen erbij. Mijn adoptiebroer en ik hebben allebei Jamaicaanse ouders maar zijn geen biologische familie van elkaar. Mijn ouders hebben ons in Canada geadopteerd. Toen ik zes was, verhuisden we met z’n zessen naar Nederland.

Hoewel mijn ouders me nooit het gevoel hebben gegeven dat ik er niet bij hoorde, voelde ik altijd onrust. Ik voelde me afgedankt. Mijn biologische moeder is Judith. Zij woont in Canada. Judith was vijftien toen ik werd geboren, te jong om voor mij te zorgen. Zo tussen mijn zevende en veertiende was ik heel boos op haar. Als mijn moeder iets over Judith vertelde, wilde ik daar niets van weten. Een vrouw die haar baby afstaat was mijn aandacht niet waard. Mijn moeder vroeg mij altijd om rustig te blijven. Ze legde uit dat het voor Judith ook moeilijk was geweest. Dat ze er vast veel verdriet van had gehad en dat vijftien echt nog heel jong is om voor een kindje te zorgen. Dat sommige vrouwen dan besluiten dat het voor een kind beter is om andere ouders te zoeken. Maar als je zeven bent, is vijftien best heel oud. Dus ik vond Judiths jonge leeftijd geen argument. En ik snapte niet dat mijn moeder haar kant koos. 

Nu ik ouder ben en veel meer adoptieverhalen ken, merk ik hoe bijzonder het was dat mijn moeder zo neutraal bleef. Het zou haar ego hebben kunnen strelen dat ik niets van mijn biologische moeder moest weten. Doordat ze zo beide kanten van het verhaal bekeek - want ze begreep mij ook en zei nooit dat ik het fout had - kreeg ik na verloop van tijd begrip voor Judiths situatie. Ik ben mijn moeder dankbaar dat ze zo onzelfzuchtig was. Ik ben heel blij dat er voor mij zo’n warm bedje was.

Met mijn vader praatte ik weinig over mijn adoptie, maar hij speelde een belangrijke rol in mijn leven. Hij leerde me om kritisch te zijn en mijn stem te laten horen. Van nature zit dat niet in me. Ik wil liever harmonieus in het leven staan. Dat alles warm en fuzzy is. Ik ben blij dat hij me heeft geleerd om grenzen te stellen en voor mezelf op te komen. Bijvoorbeeld door met me te discussiëren over van alles en nog wat en me te dwingen een eigen mening te vormen. Dat heeft me vaak geholpen.’

Vernederend

‘Mijn ouders en mijn oudste broer en zus zijn blank, mijn broer en ik bruin. Bij ons thuis was dat heel gewoon. Toen ik drie was, dacht ik dat een Aziaat ook uit een Afrikaan geboren kon worden en een Indiër uit een blanke, ook al wist ik dat ik geadopteerd was en dus niet uit de buik van mijn moeder was gekomen. Ik vroeg aan mijn zus, die rood haar en een porseleinen huid heeft, of zíj dan misschien mijn biologische moeder was. Zó sterk had ik als peuter al het gevoel dat we als gezin bij elkaar hoorden.

De enige keer dat ik met mijn neus op de feiten werd gedrukt, was toen een achterbuurvrouw me op mijn achtste “nikker” noemde. Wat dit betekende, wist ik niet, maar ik begreep wel dat het niet over mijn mooie jurk ging. Het voelde vernederend. Ik heb het thuis niet meteen verteld, zo beladen was het voor mij. Toen ik het er wel uit gooide, reageerden mijn ouders heel goed. Dat het vervelend was van de achterbuurvrouw en dat ik net zo was als zij. Dat we allemaal mensen waren. Daardoor kon ik het achter me laten.’

Nivea

‘Op mijn zestiende verjaardag kreeg ik mijn adoptiepapieren. Ik wist alles al, maar toch had ik kippevel toen ik ze las. Er stond in wat er bekend was over mijn moeder, over haar ouders, hoe zwaar ik was toen ik werd geboren, dat ik van ontbijtgranen hield en Nivea lekker vond ruiken. Vooral dat laatste raakte me. Het was zo tastbaar. Iets uit een heel ander leven. Onvoorstelbaar.

In Canada mag je vanaf je achttiende bij de kinderbescherming aangeven dat je contact wilt met je biologische ouders. Mijn vader is onbekend, bij mij ging het om mijn moeder. Ze maken pas een match als de andere partij ook aangeeft dat ze contact wil. Dat gebeurde op mijn 25ste. Ik werd gebeld door een Canadese die me vroeg of ik nog steeds contact wilde met mijn moeder. Mijn hart stond stil. Natuurlijk wilde ik dat!’

Bedreigd

‘Judith ontmoette ik een paar maanden later. Op zo’n moment omhels je een voor je gevoel willekeurige vrouw. Toch deelden we iets bijzonders: we zijn moeder en dochter. Dat was een gek gevoel. Jammer genoeg viel het allemaal erg tegen, want Judith was heel kritisch over mij. Ik leefde samen met een vrouw. Dat vond zij maar niets. Ze is van het type dat verpleegkundige of docent een goede baan vindt voor een vrouw, maar ik ben zangeres. Dus ook dat keurde ze af. Ik voelde me voor de tweede keer door haar afgewezen. Ik bleek een halfzusje te hebben dat zich bedreigd voelde doordat ik weer in Judiths leven kwam. Zo naar allemaal, dat ik besloot een rustpauze in te lassen. 

Toen Judith drie jaar geleden vijftig werd, besloot ik haar op te bellen. Ik voelde me schuldig dat ik zeven jaar niets van me had laten horen, maar ze was heel blij dat ik belde. Alle wrijving die ik eerder had gevoeld, was opeens verdwenen. Ze accepteerde me nu wél en was heel warm en hartelijk. Sindsdien bellen we vaak en proberen we elkaar af en toe te zien. Ze is een van de belangrijkste mensen in mijn leven. Voor de grap noem ik haar mum, maar ik heb maar één echte moeder.’

Eigen plan

‘Vijf jaar geleden ben ik zelf moeder geworden. Het leek me bijzonder om iemand in m'n leven te hebben in wie ik me zou herkennen; iemand van mijn eigen vlees en bloed. Nu Manuel er is, blijkt dat helemaal niet belangrijk te zijn. Hij is zo’n eigen mensje, dat zijn eigen plan trekt. Ik ben beretrots op hem. Het is heel simpel: we zijn allemaal individuen met ons eigen verhaal. Waar het om gaat is een goed mens te zijn, een goede moeder te zijn. Adoptie heeft daar bar weinig mee te maken.

Mijn advies aan hulpverleners die met geadopteerde kinderen te maken krijgen: Voor elk kind is het belangrijk om te weten waar het vandaan komt. Wees daar open en eerlijk over. Mij heeft het erg geholpen dat de mensen om mij heen niet meegingen in mijn boosheid dat ik was afgestaan. Zónder dat ik het gevoel had dat ze me afvielen. Dat hielp mij om begrip te krijgen en mijn adoptie te accepteren.’

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

‘Zo zat ik de hele dag om me heen te kijken. Alsof ik wilde snappen hoe het leven in elkaar zat. Mijn ouders zagen me puzzelen: hoe zit dit, waar ben ik, hoe kan dat? Zo sta ik nog steeds in het leven.

Als ik terugkijk naar mezelf als klein kindje, besef ik hoeveel geluk ik heb gehad. Ik kwam bij lieve ouders terecht die open over mijn afkomst waren. Ik kon zijn wie ik was.’

Onrust

‘Mijn Nederlandse ouders, die destijds in Canada woonden, hadden twee biologische kinderen, maar ruimte genoeg in hun hart voor twee adoptiekinderen erbij. Mijn adoptiebroer en ik hebben allebei Jamaicaanse ouders maar zijn geen biologische familie van elkaar. Mijn ouders hebben ons in Canada geadopteerd. Toen ik zes was, verhuisden we met z’n zessen naar Nederland.

Hoewel mijn ouders me nooit het gevoel hebben gegeven dat ik er niet bij hoorde, voelde ik altijd onrust. Ik voelde me afgedankt. Mijn biologische moeder is Judith. Zij woont in Canada. Judith was vijftien toen ik werd geboren, te jong om voor mij te zorgen. Zo tussen mijn zevende en veertiende was ik heel boos op haar. Als mijn moeder iets over Judith vertelde, wilde ik daar niets van weten. Een vrouw die haar baby afstaat was mijn aandacht niet waard. Mijn moeder vroeg mij altijd om rustig te blijven. Ze legde uit dat het voor Judith ook moeilijk was geweest. Dat ze er vast veel verdriet van had gehad en dat vijftien echt nog heel jong is om voor een kindje te zorgen. Dat sommige vrouwen dan besluiten dat het voor een kind beter is om andere ouders te zoeken. Maar als je zeven bent, is vijftien best heel oud. Dus ik vond Judiths jonge leeftijd geen argument. En ik snapte niet dat mijn moeder haar kant koos. 

Nu ik ouder ben en veel meer adoptieverhalen ken, merk ik hoe bijzonder het was dat mijn moeder zo neutraal bleef. Het zou haar ego hebben kunnen strelen dat ik niets van mijn biologische moeder moest weten. Doordat ze zo beide kanten van het verhaal bekeek - want ze begreep mij ook en zei nooit dat ik het fout had - kreeg ik na verloop van tijd begrip voor Judiths situatie. Ik ben mijn moeder dankbaar dat ze zo onzelfzuchtig was. Ik ben heel blij dat er voor mij zo’n warm bedje was.

Met mijn vader praatte ik weinig over mijn adoptie, maar hij speelde een belangrijke rol in mijn leven. Hij leerde me om kritisch te zijn en mijn stem te laten horen. Van nature zit dat niet in me. Ik wil liever harmonieus in het leven staan. Dat alles warm en fuzzy is. Ik ben blij dat hij me heeft geleerd om grenzen te stellen en voor mezelf op te komen. Bijvoorbeeld door met me te discussiëren over van alles en nog wat en me te dwingen een eigen mening te vormen. Dat heeft me vaak geholpen.’

Vernederend

‘Mijn ouders en mijn oudste broer en zus zijn blank, mijn broer en ik bruin. Bij ons thuis was dat heel gewoon. Toen ik drie was, dacht ik dat een Aziaat ook uit een Afrikaan geboren kon worden en een Indiër uit een blanke, ook al wist ik dat ik geadopteerd was en dus niet uit de buik van mijn moeder was gekomen. Ik vroeg aan mijn zus, die rood haar en een porseleinen huid heeft, of zíj dan misschien mijn biologische moeder was. Zó sterk had ik als peuter al het gevoel dat we als gezin bij elkaar hoorden.

De enige keer dat ik met mijn neus op de feiten werd gedrukt, was toen een achterbuurvrouw me op mijn achtste “nikker” noemde. Wat dit betekende, wist ik niet, maar ik begreep wel dat het niet over mijn mooie jurk ging. Het voelde vernederend. Ik heb het thuis niet meteen verteld, zo beladen was het voor mij. Toen ik het er wel uit gooide, reageerden mijn ouders heel goed. Dat het vervelend was van de achterbuurvrouw en dat ik net zo was als zij. Dat we allemaal mensen waren. Daardoor kon ik het achter me laten.’

Nivea

‘Op mijn zestiende verjaardag kreeg ik mijn adoptiepapieren. Ik wist alles al, maar toch had ik kippevel toen ik ze las. Er stond in wat er bekend was over mijn moeder, over haar ouders, hoe zwaar ik was toen ik werd geboren, dat ik van ontbijtgranen hield en Nivea lekker vond ruiken. Vooral dat laatste raakte me. Het was zo tastbaar. Iets uit een heel ander leven. Onvoorstelbaar.

In Canada mag je vanaf je achttiende bij de kinderbescherming aangeven dat je contact wilt met je biologische ouders. Mijn vader is onbekend, bij mij ging het om mijn moeder. Ze maken pas een match als de andere partij ook aangeeft dat ze contact wil. Dat gebeurde op mijn 25ste. Ik werd gebeld door een Canadese die me vroeg of ik nog steeds contact wilde met mijn moeder. Mijn hart stond stil. Natuurlijk wilde ik dat!’

Bedreigd

‘Judith ontmoette ik een paar maanden later. Op zo’n moment omhels je een voor je gevoel willekeurige vrouw. Toch deelden we iets bijzonders: we zijn moeder en dochter. Dat was een gek gevoel. Jammer genoeg viel het allemaal erg tegen, want Judith was heel kritisch over mij. Ik leefde samen met een vrouw. Dat vond zij maar niets. Ze is van het type dat verpleegkundige of docent een goede baan vindt voor een vrouw, maar ik ben zangeres. Dus ook dat keurde ze af. Ik voelde me voor de tweede keer door haar afgewezen. Ik bleek een halfzusje te hebben dat zich bedreigd voelde doordat ik weer in Judiths leven kwam. Zo naar allemaal, dat ik besloot een rustpauze in te lassen. 

Toen Judith drie jaar geleden vijftig werd, besloot ik haar op te bellen. Ik voelde me schuldig dat ik zeven jaar niets van me had laten horen, maar ze was heel blij dat ik belde. Alle wrijving die ik eerder had gevoeld, was opeens verdwenen. Ze accepteerde me nu wél en was heel warm en hartelijk. Sindsdien bellen we vaak en proberen we elkaar af en toe te zien. Ze is een van de belangrijkste mensen in mijn leven. Voor de grap noem ik haar mum, maar ik heb maar één echte moeder.’

Eigen plan

‘Vijf jaar geleden ben ik zelf moeder geworden. Het leek me bijzonder om iemand in m'n leven te hebben in wie ik me zou herkennen; iemand van mijn eigen vlees en bloed. Nu Manuel er is, blijkt dat helemaal niet belangrijk te zijn. Hij is zo’n eigen mensje, dat zijn eigen plan trekt. Ik ben beretrots op hem. Het is heel simpel: we zijn allemaal individuen met ons eigen verhaal. Waar het om gaat is een goed mens te zijn, een goede moeder te zijn. Adoptie heeft daar bar weinig mee te maken.

Mijn advies aan hulpverleners die met geadopteerde kinderen te maken krijgen: Voor elk kind is het belangrijk om te weten waar het vandaan komt. Wees daar open en eerlijk over. Mij heeft het erg geholpen dat de mensen om mij heen niet meegingen in mijn boosheid dat ik was afgestaan. Zónder dat ik het gevoel had dat ze me afvielen. Dat hielp mij om begrip te krijgen en mijn adoptie te accepteren.’

‘Mijn biologische moeder was heel kritisch over mij’

LEONA PHILIPPO (1979)

werd in Canada geboren en is van Jamaicaanse afkomst. Op haar zesde verhuisde ze met haar adoptieouders vanuit Toronto naar Nederland. Op haar zeventiende ging ze naar het conservatorium. In 2001 speelde ze de hoofdrol in de musical Aïda. Daarna was ze te zien in verschillende theatershows en musicals en als achtergrondzangeres bij onder meer Trijntje Oosterhuis, Kane en Candy Dulfer. In 2012 won Leona The Voice of Holland. Begin dit jaar won ze Maestro, een tv-programma waarin bekende Nederlanders zonder dirigeerervaring het tegen elkaar opnemen. Leona is gescheiden en heeft een zoontje van vijf.

PHILIPPO’S ACE-SCORE: 2

Toelichting Augeo-hoofdredacteur Mariëlle Dekker: ‘De ACE-studie van Vincent Felitti meet een tiental negatieve jeugdervaringen. Onderzoek onder tienduizenden Amerikanen leidde tot opzienbarende conclusies. Hoe meer van dit soort jeugdervaringen mensen hebben meegemaakt, hoe meer lichamelijke en geestelijke gezondheidsklachten zij als volwassene hebben.

Leona geeft zichzelf op de ACE-vragenlijst slechts 1 punt. Zij telt enkel de discriminatie die zij heeft ervaren van de buurvrouw als een negatieve jeugdervaring. Die kan zij zich immers herinneren. De negen maanden die ze bij een tienermoeder heeft doorgebracht die niet voor haar kon zorgen, heeft zij niet meegewogen. Misschien wel omdat zij zich die periode niet bewust herinnert. Of misschien omdat ze, zoals veel mensen, denkt dat dit soort jeugdervaringen minder ernstig zijn als je ze als baby meemaakt en ze “maar” negen maanden hebben geduurd. Inderdaad, baby’s zijn klein, maar zaken als verwaarlozing of emotionele veiligheid kunnen we niet reduceren tot babyproporties. Als er geen herinneringen zijn die een mens in woorden kan uitdrukken, betekent dat helaas niet dat er geen schadelijke gevolgen zijn. De verhalen van heel veel adoptiekinderen onderstrepen dit. Dat sommige kinderen die als baby verwaarloosd of mishandeld zijn, net als Leona verrassend veerkrachtig blijken te zijn, doet daar niets aan af. 

Maar Leona’s zangtalent en de warme zorg van pleegouders hebben haar heel veel kansen gegeven om die gevolgen van een slechte start te lijf te gaan. En dat vind ik dan ook zo hoopgevend aan haar verhaal. Ja, negatieve jeugdervaringen komen veel voor. Maar ook: ja, er kunnen in jezelf en in je omgeving heel veel kansen liggen om de schadelijke gevolgen van nare jeugdervaringen te beperken.’

‘Negen maanden was ik toen ik bij mijn adoptieouders terechtkwam. Ik was een heel dik propje en mijn moeder verbaasde zich daarover, want ik wilde niet eten. De eerste maanden was ze wanhopig bezig om er iets in te krijgen. Aan tafel zat ik heel stil. Ik ademde heel licht. Alleen mijn ogen bewogen.’

Zangeres Leona Philippo (1979) werd geadopteerd door Nederlandse ouders. Voor hen heeft ze niets dan lof, maar ze voelde zich lang afgedankt door haar biologische moeder.

BN’ER LANGS DE MEETLAT