Augeo magazine - Over veilig opgroeien

Stop it now! heeft een anoniemen hulplijn en een website die erop is gericht om seksueel kindermisbruik te voorkomen of te stoppen.

Behandelaars, familieleden en vrienden kunnen een beroep doen op www.stopitnow.nl als zij het vermoeden hebben dat iemand zich seksueel aangetrokken voelt tot kinderen, kinderen misbruikt of kinderporno consumeert of produceert. Ze kunnen (anoniem) naar Stop it now! bellen of mailen.

Personen die er zelf mee kampen

Ook personen die zelf kampen met seksuele gevoelens voor kinderen kunnen zich wenden tot Stop it Now! Daar bleken meteen na het openstellen van de lijn al diverse mensen gebruik van te hebben gemaakt.

Algemene informatie

Elk geval wordt apart bekeken en samen met een medewerker van Stop it now! wordt ingeschat hoe ernstig de zaak is en of andere instanties ingeschakeld moeten worden. Daartoe zijn zij wettelijk verplicht. Maar ook voor algemene informatie over seksueel misbruik kan contact worden opgenomen.

Stop it Now! is een initiatief van het Meldpunt Kinderporno op Internet en de Waag, polikliniek voor gespecialiseerde forensische zorg.

Om ouders en beroepskrachten te helpen heeft De Raad van Europa de ‘ondergoedregel’ opgesteld. De ondergoedregel luidt: ‘anderen mogen een kind niet aanraken op plekken die normaal gesproken met ondergoed zijn bedekt. En kinderen mogen anderen daar ook niet zomaar aanraken.’

Dit is een eenvoudige richtlijn die ouders helpt om hun kinderen uit te leggen waar ze door anderen niet mogen worden aangeraakt, hoe ze kunnen reageren en waar ze hulp kunnen zoeken.

De ondergoedregel helpt ook om kinderen uit te leggen dat zij de baas zijn over hun eigen lichaam, dat er goede en slechte geheimen bestaan en dat er goede en slechte manieren van aanraken bestaan. Ook is er voor kinderen in de leeftijd van 3 tot 7 jaar een voorleesboek over deze maatregel.

Vanaf 1 december 2012 moeten primair- en voortgezet onderwijs verplicht aandacht besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit. Minister Van Bijsterveldt van Onderwijs Cultuur en Wetenschap heeft daartoe de nieuwe kerndoelen ( pdf ) gepresenteerd.

Om aankomende leerkrachten beter voor te bereiden op de beroepspraktijk, heeft Rutgers WPF nu een lespakket voor de pabo: ‘Juf, doet u ook aan seks?’ Het lespakket is online beschikbaar.

Slachtoffers van seksueel misbruik kunnen sinds 1 oktober terecht bij een nieuw meldpunt: Hulplijn seksueel misbruik . Het nieuwe meldpunt is ondergebracht bij Slachtofferhulp Nederland (SHN).

Eén landelijk nummer

Via één landelijk nummer - 0900 9999 001 - worden slachtoffers snel in contact gebracht met de juiste hulpverleners en instanties. SHN werkt daarbij nauw samen met Advies- en Meldpunten Kindermishandeling, Steunpunten Huiselijk Geweld (SHG), Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Slachtoffers kunnen ook nog steeds rechtstreeks bij deze instanties terecht. SHN komt ook met één landelijk nummer waar slachtoffers terechtkunnen.

Commissie-Samson

Het idee voor de instelling van één landelijk meldpunt is afkomstig van de commissie-Samson, die onderzoek deed naar misbruik in pleeg- en jeugdzorg en de commissie-Deetman, die onderzoek deed naar misbruik in de katholieke kerk. Door het werk van beide commissies werd duidelijk dat het voor te veel slachtoffers onvoldoende duidelijk is bij welke van de bestaande instanties zij kunnen aankloppen.

Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie en luitenant-generaal Leijtens van de Koninklijke Marechaussee hebben op 24 oktober de nieuwe campagne Meld kindersekstoerisme gestart.

Zij hebben op die dag bij de paspoortbalie op Schiphol de eerste campagneflyer tegen kindersekstoerisme uitgereikt. De komende twee maanden krijgen alle reizigers bij de paspoortcontrole deze flyer mee, waarin aandacht voor het tegengaan van kindersekstoerisme wordt gevraagd.

Het International NGO Council on Violence Against Children heeft onlangs een rapport gepubliceerd over schadelijke praktijken tegen kinderen ‘ VIOLATING CHILDREN'S RIGHTS: Harmful practices based on tradition, culture, religion or superstition ’.

Actief toegestaan door ouders of verzorgers

De schadelijke praktijken waarover dit rapport gaat, komen voort uit traditie, cultuur, religie of bijgeloof en worden gepleegd of actief toegestaan door hun ouders of verzorgers. Activiteiten die vaak door de gemeenschap worden ondersteund en gestimuleerd.

Sociale en culturele acceptatie

Het International NGO Council on Violence against Children stelt dat het feit dat deze schadelijke praktijken in meerdere landen kunnen rekenen op brede wettelijke, sociale en culturele acceptatie aantoont dat de internationale en regionale mensenrechten mechanismes falen om deze aan te pakken, te verbieden en uit te bannen.

Effectievere aanpak

Dit rapport is geschreven om een aanvulling te bieden op de huidige activiteiten die gericht zijn op schadelijke praktijken tegen kinderen in het UN-systeem en wil door aanbevelingen een bijdrage leveren aan een effectievere aanpak.

Slachtoffers van ernstige misdrijven zijn op dit moment vooral toeschouwers in het strafproces, vindt Richard Korver, de advocaat van de ouders in de Amsterdamse Zedenzaak. Het slachtoffer speelt nauwelijks een rol van betekenis in de afwikkeling van de strafzaak. Dat moet volgens Korver radicaal veranderen.

Rechtsbijstand

Om de discussie hierover op gang te brengen schreef hij een boek over de positie van slachtoffers in het Nederlandse strafproces. Hij beschrijft daarin de enorme discrepantie tussen de rechtspositie van de verdachte en die van het slachtoffer in het strafproces.

Volledige rechtsbijstand aan slachtoffers is nagenoeg onmogelijk: ‘Je hebt nauwelijks rechten en geen gelijkwaardige positie’. Het wordt volgens hem tijd dat het slachtoffer een volwaardige partij in het strafproces wordt, met dezelfde rechten als andere procespartijen.

Herstelrecht

Deze aanbeveling is de eerste in een lange lijst van ruim 70 aanbevelingen aan de wetgever, het Openbaar Ministerie, de rechterlijke macht en de politie. Korver bepleit de participatie van het slachtoffer in het strafproces, alternatieven zoals herstelrecht en de versterking van de rechten van de slachtoffers.

Hij wil bijvoorbeeld aparte regels voor de sluiting van deuren en andere privacyoverwegingen voor minderjarige slachtoffers, een vaste plek in de rechtszaal voor slachtoffers en dat wettelijk wordt vastgelegd dat ouders van zeer jonge slachtoffers als slachtoffers aangemerkt kunnen worden.

Spreekrechtverklaringen

In het boek staan integraal spreekrechtverklaringen van slachtoffers afgedrukt. Dit deel mag geen lezer overslaan omdat het een unieke inzage geeft in het leed dat de strafbare feiten in de levens van de slachtoffers te weeg hebben gebracht. Het geeft slachtoffers een gezicht en een eigen stem, en dat is heel hard nodig.

Een groot deel van de zaken betreft mishandeling, seksueel misbruik of uitbuiting van minderjarigen. Het zijn dan ook niet alleen volwassen slachtoffers of de ouders die hun stem laten horen, maar ook de minderjarigen zelf.

Wakker worden!

We hebben zitten slapen en velen van ons slapen nog, stelt Korver aan het begin van het boek. Na het lezen van dit boek, en zeker niet alleen na de hartverscheurende spreekrechtverklaringen, ben je wakker en is het onmogelijk om de ‘slachtofferbril’ weer af te zetten. Het boek is een betrokken pleidooi voor een fundamentele hervorming van het strafrecht.

Mirjam Blaak

Programmamanager Jeugdrecht bij Defence for Children

Ik ga niet te veel uit de doeken doen over de film ‘Jagten’ van de Deense regisseur Thomas Vinterberg. Want ik ben van mening dat iedereen, en niet alleen professionals die met kinderen en hun ouders werken, naar deze film moeten. Dus ook jongeren vanaf 16 jaar, mijn alleenstaande buurvrouw en mijn vader van bijna 80 jaar.

Keiharde vuist

De regisseur is er namelijk knap in geslaagd om heel subtiel te laten zien hoe een vermoeden van seksueel misbruik als een olievlek een heel dorp vervuilt. Jarenlange vriendschappen worden verbroken, de zoon van de verdachte wordt uitgespuugd en de verdachte mag geen boodschappen meer doen in de enige supermarkt die het dorp rijk is. Dat wordt hem overigens midden in de winkel met keiharde vuist uitgelegd. Er gebeuren nog veel ergere dingen, maar die moet je echt zelf gaan zien op het grote doek.

Geloof niet alles wat je hoort, is hier van toepassing. De acteurs zijn perfect gecast. Het meisje dat het vermoeden uit, is een prachtig Deens kindje dat enorm aandoenlijk en om op te vreten is. Haar twijfel en angst maken haar breekbaar. De verdachte is een keiharde strijder die het niet op zich laat zitten en vechtend ten onder wil gaan. Maar het recht is met hem en uiteindelijk wordt hij weer geaccepteerd in het dorp. Althans?

Houd er in ieder geval rekening mee dat je volkomen leeg de bioscoopzaal uitkomt en nog steeds vol met vragen zit als je deze film hebt gezien. Dit is een inmiddels succesvolle aanpak van de regisseur, zoals degenen die zijn film ‘Festen’ hebben gezien wel weten.

Marieke Rijsbergen

Eindredacteur TKM