Augeo magazine - Over veilig opgroeien

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

Wat is een gezinshuis?

Voor sommige kinderen is plaatsing in een pleeggezin niet haalbaar of niet gewenst vanwege zeer complexe problemen. Voor hen wordt een plek gezocht in een gezinshuis. Dit is een kleinschalige woonvorm waar één of meerdere jeugdigen (meestal drie tot zes) tussen de 0 en 24 jaar worden opgenomen in het eigen gezin van de gezinshuisouders. Zij bieden op professionele wijze 24 uur per dag, zeven dagen in de week verzorging, opvoeding en begeleiding aan de kinderen. Minimaal één van beide gezinshuisouders ontvangt een salaris of vergoeding. In 2014 waren er 587 gezinshuizen en werden 1.728 kinderen en jongeren in een gezinshuis opgevangen.

(Bron: factsheet gezinshuizen 2014, Gezinspiratieplein )

Hoe werkt plaatsen in een gezinshuis?

Gedragsdeskundige Yvonne van Youké: ‘Wat het kind nodig heeft gezien zijn problematiek, gezin van herkomst en achtergrond, moet passen bij wat het gezinshuis te bieden heeft. Elk gezinshuis is uniek en heeft een eigen sfeer. In de basis biedt het gezinshuis een professionele opvoedsituatie, maar het heeft daarbij ook eigen kwaliteiten. Sommige gezinshuizen zijn bijvoorbeeld gespecialiseerd in hechtingsproblematiek of autisme, andere in jonge kinderen of juist pubers. Verder kijk ik bij de matching naar de samenstelling van het gezin: welke kinderen wonen er al, wat is hun leeftijd en welke problematiek kun je daar beter niet bij plaatsen?’

De gedragsdeskundige en de gezinsbegeleider van Youké lezen het dossier van elk kind dat wordt aangemeld voor gezinshuiszorg. Bij het maken van een match nemen ze de wensen van het kind en de ouders mee. Ook kijken ze naar eventueel diagnostisch onderzoek of ervaringen op andere plekken. Vervolgens lezen de gezinshuisouders het dossier.

Als er meer informatie nodig is of als er twijfels bestaan over de match, wordt een oriëntatiegesprek gepland met de ouders, de gezinshuisouders en de voogd of gezinsvoogd. Een gezinsvoogd wordt benoemd bij een ondertoezichtstelling (OTS), is verantwoordelijk voor het schrijven van het plan van aanpak en ziet toe op de uitvoering daarvan. Een voogd neemt de verantwoordelijkheid voor de opvoeding van een kind over van de ouders.

Als duidelijk is dat de match kans van slagen heeft, wordt een kennismakingstraject gestart. Het kind en de ouders gaan op bezoek in het gezinshuis, al dan niet gezamenlijk. Als iedereen achter de plaatsing staat, wordt de verdere kennismaking en overplaatsing geregeld door de voogd of de gezinsvoogd van Samen Veilig Midden Nederland (SVMN). Bij elke match worden afspraken op maat gemaakt.

AUTEUR: ERIC JANSEN

‘We denken dat we goed kunnen omgaan met getraumatiseerde kinderen,’ zegt gezinshuisouder Inge. ‘Dat vraagt een vorm van zachtheid en geduld die wij in ons hebben. Ik kan minder goed omgaan met kinderen die snel boos worden of met spullen gooien. Ook hebben we enorm veel liefde te geven. We willen geen politie zijn voor kinderen, maar een warm bad.’

Haar man Peter: ‘We hebben hier samen voor gekozen en vinden het leuk om te doen. Ik ken Inge al heel lang en we zijn goed op elkaar ingespeeld. Omdat ik een ochtendmens ben en Inge meer avondmens, hebben we als vanzelf een taakverdeling. We hoeven nauwelijks te overleggen wie wat doet.’

Gunfactor

Voordat Peter en Inge hun gezinshuis startten, werkten ze allebei nog in een ander vakgebied. Ze hadden drie adoptiekinderen, maar wilden nog meer voor kinderen betekenen en er volledig voor hen zijn. Eerst volgden ze de procedure om pleegouders te worden. Toen ze hoorden over de mogelijkheid om een gezinshuis te starten, sprak dat hen meer aan.

Pleegouders blijven meestal nog werken, maar bij gezinshuisouders is voor een van het stel, of voor beiden het runnen van het gezinshuis de baan. Gezinhuis.com, de organisatie voor het starten van gezinshuizen, ondersteunde het stel. Peter: ‘De selectieprocedure duurde lang, omdat we met drie adoptiekinderen en wonend op een schip niet bepaald aan alle criteria voldeden.’ “Veiligheid” was bijvoorbeeld een lastig criterium, want ze wonen op een boot.

Door een hoge “gunfactor” en na het volgen van de benodigde opleidingen, werden in het afgelopen jaar drie kinderen bij hen geplaatst, in samenwerking met zorgaanbieders Youké en Samen Veilig Midden Nederland (SVMN).

Lange dagen

Inge en Peter stopten met hun baan en werden in 2014 franchisenemers van een gezinshuis. Ze krijgen professionele begeleiding van Gezinshuis.com en pedagogische ondersteuning van Youké.

Een gezinshuis is hard werken. Peter en Inge maken lange dagen en hebben daarbij steun van hun netwerk. ‘We zijn de hele dag bezig met de kinderen,’ zegt Inge. ‘We kunnen niet zomaar op vakantie en zijn eigenlijk nooit vrij. We zijn altijd op het schip.’

‘Maar we beschouwen het gezinshuis niet als “werk”. Het geeft ons veel voldoening. We zijn altijd thuis en het voelt niet als naar je werk gaan. Als we aan het einde van de dag vermoeid zijn, bedenk ik me: dat valt in het niet vergeleken bij wat onze kinderen vroeger meegemaakt hebben.’

Kaisa

In april kwam de 13-jarige Kaisa in het gezinshuis. Peter en Inge wisten dat zij een lange en moeilijke geschiedenis heeft. Op haar zevende werd het meisje uithuisgeplaatst. Ze woonde eerst op een woongroep en daarna in diverse pleeggezinnen, waar het niet altijd goed ging. Toen Kaisa hoorde van een overplaatsing naar het gezinshuis van Peter en Inge, zag ze er tegenop. Ze dacht dat ze weer in een soort woongroep kwam en dat wilde ze liever niet meer. Toen ze ging kijken bij Peter en Inge, viel het haar gelukkig allemaal mee.

Inge: ‘Kaisa heeft steeds beter contact met ons en komt hier tot rust. De stormen in haar hoofd worden minder en langzaam leert ze zichzelf en anderen te vertrouwen.’ Gedragsdeskundige Yvonne van de betrokken zorgaanbieder Youké is het met haar eens: ‘Kaisa laat merken dat ze zich veilig voelt en de gezinshuisouders voelen aan wat zij nodig heeft. Van groot belang is, dat de vader van Kaisa ook vertrouwen heeft in Peter en Inge. Hij steunt de plaatsing van Kaisa.’

Verbaasd

Kaisa wil graag blijven wonen op het schip: ‘In het begin was het wel eng, maar nu vind ik het gezellig. Je maakt op een boot heel andere dingen mee dan in een rijtjeshuis. Ik ben hier veel meer buiten en ik ken de buren allemaal. Het lijkt net een dorp.’

Kaisa merkt ook dat ze rustiger is geworden in haar hoofd. Als het niet zo goed met haar gaat, duurt dat korter dan vroeger. Ze kan nog steeds verbaasd zijn als zij ergens boos om is en Peter en Inge vervolgens niet boos op haar worden! Het wonen met zoveel andere kinderen heeft zo zijn voordelen: ‘Als het even niet goed gaat tussen mij en een ander kind, is er altijd wel iemand anders om mee om te spelen.’

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de Alliantie Kind in Gezin. De Alliantie wil bereiken dat uithuisgeplaatste kinderen niet naar een instelling gaan, maar een nieuw thuis vinden in een passende gezinsvorm. www.inhuisplaatsen.nu

ACHTERGROND

Alle hens aan dek! Aan een kade in Utrecht ligt een sfeervol vrachtschip uit 1921. Dit schip is een gezinshuis en de bemanning bestaat uit Peter (51) en Inge (45), hun adoptiekinderen (14, 12 en 9 jaar) en gezinshuiskinderen (13, 13 en 9). Voor Kaisa bleek dit dobberende gezinshuis een plek waar de stormen in haar hoofd gingen liggen.